شیر خشک بدون لاکتوز فرصت های جدیدی را برای صنعت غذا و نوشیدنی باز می کند. بیش از 70 درصد جمعیت جهان از علائم ناخوشایند معده ناشی از عدم تحمل لاکتوز رنج می برند. مصرف کنندگان به دنبال محصولاتی هستند که نه تنها علائم دردسرساز را کاهش دهند، بلکه فواید متعددی مانند راحتی گوارشی و کاهش قند را برای آن ها فراهم کند.
شیر خشک بدون لاکتوز یک شیر خشک مبتنی بر شیر گاو است که مخصوص نوزادان مبتلا به عدم تحمل لاکتوز طراحی شده است. اگر کودک در هضم لاکتوز موجود در شیر گاو مشکل داشته باشد، شیر خشک فاقد لاکتوز ممکن است ضروری باشد. حتی به ندرت، نوزادان ممکن است شرایطی به نام گالاکتوزمی داشته باشند که در آن قرار گرفتن در معرض شیر خشک های حاوی لاکتوز می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
| مطالعه بیشتر: آشنایی با انواع و قیمت مکمل های ورزشی حاوی پروتئین |
فرمول بدون لاکتوز چیست؟
رایج ترین ماده در فرمول های بدون لاکتوز شیر گاو تصفیه شده است که لاکتوز آن حذف شده و نوع دیگری از قند جایگزین شده است. فرمول های بدون لاکتوز به جای لاکتوز از منبع کربوهیدرات مبتنی بر ذرت استفاده می کنند.
| مطالعه بیشتر: انواع کربوهیدرات ها در رژیم غذایی شما |
فرمول کم لاکتوز چیست؟
فرمول کم لاکتوز با فرمول های شیر خشک بدون لاکتوز یکسان نیستند. آن ها هنوز حاوی مقداری لاکتوز هستند اما با دوز کمتر. شیرخشک با لاکتوز کم ممکن است گزینه خوبی برای کودکانی باشد که دچار گاز معده، دمدمی مزاج، بزاق زیاد یا ناراحتی عمومی هستند.
عدم تحمل لاکتوز
عدم تحمل لاکتوز اختلال در توانایی هضم قند لاکتوز است. برای هضم لاکتوز، بدن نیاز به تولید آنزیمی به نام لاکتاز دارد. قندی که به طور خاص در شیر با منشاء حیوانی یافت می شود و آن را به مولکول های کوچک تر قند می شکند و مستقیماً جذب جریان خون شما می شود. هنگامی که بدن به اندازه کافی این آنزیم را تولید نکند، ترکیبات لاکتوز نسبتاً دست نخورده از روده عبور می کنند و روده برای خلاص شدن از شر ماده خارجی سخت کار می کند. در نتیجه، پس از مصرف لاکتوز دچار علایم زیر می شوید:
- نفخ، گرفتگی
- اسهال یا مدفوع شل
- گاز
- حالت تهوع، درد شکم
به همین علت شیر خشک بدون لاکتوز به چنین افرادی توصیه می شود.
کمبود لاکتاز اولیه
برخی از نوزادان نمی توانند در طولانی مدت لاکتاز کافی تولید کنند که به عنوان کمبود اولیه یا مادرزادی لاکتاز شناخته می شود. این وضعیت زمانی رخ می دهد که نوزادان بدون آنزیم لاکتاز به دنیا می آیند و به دلیل به ارث بردن یک ژن از هر یک از والدینشان ایجاد می شود.
کمبود لاکتاز اولیه بسیار نادر است. نوزادان مبتلا به این عارضه به شیر خشک بدون لاکتوز نیاز دارند.
کمبود ثانویه لاکتاز
نوزادان و کودکان گاهی اوقات کاهش موقتی در دسترس بودن لاکتاز را تجربه می کنند که به عنوان کمبود لاکتاز ثانویه شناخته می شود. این وضعیت می تواند پس از یک دوره اسهال که به پوشش روده آسیب می رساند، رخ دهد. روتاویروس و ژیاردیا دو ارگانیسم رایجی هستند که می توانند به روده ها آسیب بزنند و باعث عدم تحمل موقت لاکتوز شوند. بیماری کرون و سلیاک نیز می توانند باعث آن شوند.
نوزادان نارس ممکن است دچار کمبود لاکتاز رشدی شوند. این یک وضعیت موقتی است که برای مدت کوتاهی پس از تولد ادامه دارد. این نوزادان معمولاً در نهایت قادر به تحمل لاکتوز هستند.
عدم تحمل لاکتوز موقت معمولاً نیازی به تغییر فرمول بدون لاکتوز ندارد و شیر خشک بدون لاکتوز برای آن ها توصیه نمی شود. پس از درمان شرایط زمینه ای، عدم تحمل لاکتوز معمولا برطرف می شود.
| مطالعه بیشتر: علائم، علل، درمان و تشخیص بیماری سلیاک چیست؟ |
گالاکتوزمی
در بالا به عدم تحمل لاکتوز و اتفاقاتی که در بدن افراد می افتاد اشاره شد و برای چنین نوزادان و بزرگسالانی شیر خشک بدون لاکتوز یا شیر کم لاکتوز توصیه شد. اما ممکن است برخی از نوزادان دچار گالاکتوزمی شوند. گالاکتوزمی یک بیماری نادر است که در آن نوزاد نمی تواند قند، گالاکتوز، که بخشی از قند بزرگتر، لاکتوز است، تجزیه کند. جهش در ژنی که بر آنزیم های تجزیه کننده گالاکتوز تأثیر می گذارد باعث ایجاد این بیماری می شود.
انواع مختلف گالاکتوزمی
- گالاکتوزمی کلاسیک (همچنین به عنوان نوع I شناخته می شود): شایع ترین و شدیدترین شکل، که اگر با رژیم غذایی کم گالاکتوز درمان نشود، می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
- کمبود گالاکتوکیناز (همچنین به عنوان نوع دوم شناخته می شود): مشکلات پزشکی کمتری نسبت به کلاسیک ایجاد می کند، اما نوزادان ممکن است به آب مروارید مبتلا شوند.
- کمبود گالاکتوز اپی مراز (همچنین به عنوان نوع III شناخته می شود): از خفیف تا شدید متغیر است و می تواند شامل عوارضی مانند آب مروارید، تاخیر در رشد، ناتوانی ذهنی، مشکلات کبدی و مشکلات کلیوی باشد.
سایر مشکلات شکم
عدم تحمل لاکتوز مسئول تمام مشکلات شکمی در نوزادان نیست. آلرژی، رفلاکس و قولنج همه چیزهایی هستند که ممکن است باعث ناراحتی کودک شما شوند. گاهی اوقات برای تعیین علت مشکل نیاز به کارآگاهی است. گاهی اوقات والدین علائم آلرژی به پروتئین شیر را با علائم قولنج، گاز یا سایر مشکلات رایج گوارشی در نوزادان اشتباه می گیرند.
| مطالعه بیشتر: بیماری سلیاک چیست؟ |
استفاده از فرمول بدون لاکتوز
اگر پزشک شما پیشنهاد کرده است که شیر خشک بدون لاکتوز ممکن است گزینه خوبی برای کودک شما باشد، گزینه های زیادی برای انتخاب وجود دارد. اکثر تولید کنندگان عمده شیر خشک، شیر خشک های تخصصی را برای نوزادان با انواع نیازها تولید می کنند. اگر مطمئن نیستید که کدام نوع شیر خشک برای کودک شما بهترین است، از پزشک اطفال خود بخواهید که شما را راهنمایی کند.
اگر کودک شما به عدم تحمل لاکتوز یا گالاکتوزمی تشخیص داده شده است، هنگام مصرف مواد جامد باید از سایر محصولات لبنی مانند پنیر و ماست نیز خودداری کنید. برای راهنمایی با پزشک خود صحبت کنید.
آیا شیر خشک بدون لاکتوز باعث یبوست می شود؟
شیر خشک غلیظ تر و سخت تر از شیر مادر است. اگر کودک شما در حال تغییر از شیر مادر به شیر خشک بدون لاکتوز است، ممکن است متوجه سفت شدن مدفوع کودک خود شوید. بعلاوه، اگر کودک شما مدفوع شل داشت به عنوان نشانه آلرژی به پروتئین شیر یا عدم تحمل لاکتوز، ممکن است وقتی به شیر خشک بدون لاکتوز بروید، مدفوع سفت‌تری را مشاهده کنید. مدفوع سفت با یبوست یکی نیست.
| مطالعه بیشتر: بیماری کم خونی در کودکان باعث چه مشکلاتی می شود؟ |
