علل خون در مدفوع: علایم، رنگ ها، آزمایشات و زمان تماس با دکتر

خون در مدفوع یکی از علائم نارسایی گوارشی است که می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف باشد. علت آن ممکن است به دلیل شرایطی مانند التهاب روده، بواسیر، زخم معده، سرطان گوارشی و غیره باشد. اگر خون در مدفوع به صورت مداوم و یا با سایر علائمی مانند درد شدید شکم، اسهال، تب و یا استفراغ همراه بود، به بهتر است به پزشک مراجعه شود. تنها یک راه برای یافتن علت واقعی خون در مدفوع وجود دارد. حتی اگر مشکلات زیادی باعث ایجاد خون در مدفوع شما شود، تنها یک راه برای بررسی صحیح آن وجود دارد که آن معاینه رکتوم و کولونوسکوپی است.

در این مقاله به دلایل ایجاد خون در مدفوع، عوامل موثر در ایجاد خونریزی مقعد و… پرداخته ایم.

خونریزی مقعدی چیست؟

نگاه کردن به توالت و دیدن خون می تواند نگران کننده باشد. فکر شما ممکن است به جای ‌های مختلفی برود و به شما اعلام هشدار دهد. این اتفاق معمولا خونریزی از مقعد است. خون در مدفوع می تواند از خفیف بودن تا نشانه ای از یک بیماری جدی مانند سرطان کولورکتال متفاوت باشد. اگر خونریزی مقعدی را تجربه می کنید، ممکن است خون را به چند روش مختلف ببینید، از جمله روی دستمال توالت در حین پاک کردن، در کاسه توالت یا در مدفوع. خون می تواند رنگ های مختلفی داشته باشد، از قرمز روشن تا مایل به قهوه ای تیره تا سیاه.

رنگ خونی که می بینید در واقع می تواند نشان دهد که خونریزی از کجا می آید.

• خون قرمز روشن معمولاً به معنای خونریزی کم در روده بزرگ یا راست روده است.
• خون قرمز تیره یا مایل به قرمز می تواند به معنای خونریزی بالاتر در روده بزرگ یا روده کوچک باشد.
• ملنا (مدفوع تیره و قیر مانند) اغلب به خونریزی در معده، مانند خونریزی ناشی از زخم اشاره می کند.

گاهی اوقات، خون در مدفوع با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست و فقط از طریق میکروسکوپ قابل مشاهده است. این نوع خونریزی معمولاً در طول آزمایش آزمایشگاهی نمونه مدفوع مشاهده می شود.

آیا خونریزی مقعدی جدی است؟

در برخی موارد، خون در مدفوع می تواند یک علامت جزئی از یک بیماری باشد که به راحتی قابل درمان است. به عنوان مثال، هموروئید می تواند باعث خونریزی مقعدی شود که معمولا مدت زیادی طول نمی کشد و درمان هموروئید اغلب آسان است. با این حال، خونریزی مقعدی گاهی اوقات می تواند نشانه یک بیماری جدی مانند سرطان کولورکتال باشد. مهم است که هرگونه خونریزی را که تجربه می کنید پیگیری کنید.

علائم خونریزی مقعدی چیست؟

علائم خونریزی مقعدی بسته به علت خونریزی می تواند متفاوت باشد. بیشتر علل خون در مدفوع قابل درمان هستند و جدی نیستند. در برخی موارد، خونریزی مقعدی می تواند نشانه یک بیماری جدی مانند سرطان کولورکتال باشد. از آنجایی که تشخیص علت خونریزی مقعدی در خانه دشوار است، معمولاً اگر خونریزی مقعدی دارید، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید.

برخی از علائمی که ممکن است با خونریزی مقعدی داشته باشید عبارتند از:

• احساس درد و/یا فشار مقعدی.
• دیدن خون قرمز روشن در مدفوع، لباس زیر، دستمال توالت یا داخل کاسه توالت.
• داشتن مدفوع به رنگ قرمز، قهوه ای یا سیاه.
• داشتن مدفوعی که ظاهری شبیه قیر دارد.
• احساس سبکی سر یا سرگیجه.
• غش کردن.

چه چیزی باعث خونریزی مقعدی می شود؟

علل وجود خون در مدفوع می تواند شامل موارد زیر باشد:

• هموروئید: شایع ترین علت خونریزی رکتوم، هموروئید، وریدهای متورم رکتوم (بواسیر داخلی) یا مقعد (بواسیر خارجی) است. شما می توانید به دلایل زیادی از جمله یبوست مزمن، زور زدن در حین اجابت مزاج، بارداری، بلند کردن اجسام سنگین، داشتن رابطه مقعدی و داشتن وزن بیشتر (چاقی) به هموروئید مبتلا شوید.
• شقاق مقعدی: گاهی اوقات با بواسیر اشتباه گرفته می شود، شقاق مقعدی شکاف یا پارگی در پوست اطراف مقعد است. این زمانی اتفاق می افتد که مدفوع بسیار سفت دارید که دفع آن دشوار است. فشار اضافی حرکت روده باعث می شود پوست باز شود. شقاق مقعدی معمولاً با گذشت زمان خود به خود از بین می رود.
• آبسه مقعدی یا فیستول: در واقع غدد کوچکی در داخل مقعد وجود دارند که به دفع مدفوع کمک می کنند. این غدد عفونی شده و باعث ایجاد آبسه یا فیستول می شوند.
• دیورتیکولوز/ دیورتیکولیت: این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که کیسه‌های کوچک به نام دیورتیکول در بخش‌های ضعیف روده شما ایجاد می‌شوند. این دیورتیکول ها می توانند از دیواره های روده شما بیرون بزنند و باعث خونریزی و عفونت شوند. هنگامی که این کیسه ها عفونی می شوند، می توانند علائمی مانند درد شکم، تب و تغییر ناگهانی در عادات روده ایجاد کنند.
• بیماری التهابی روده (IBD): بیماری التهابی روده (IBD) تورم روده کوچک یا بزرگ است. دو نوع IBD وجود دارد: بیماری کرون و کولیت. افراد مبتلا به IBD ممکن است تب، اسهال، درد و گرفتگی شکم، انسداد روده و خونریزی رکتوم را تجربه کنند.
• پولیپ های بزرگ: پولیپ می تواند شبیه قارچی باشد که از کنار روده شما رشد می کند. پولیپ های بزرگ می توانند خونریزی کنند و موجب خون در مدفوع باشند. در برخی موارد، پولیپ ها در صورت عدم درمان می توانند به سرطان تبدیل شوند. بررسی خونریزی مقعدی مرتبط با پولیپ بسیار مهم است زیرا می تواند نشانه سرطان روده بزرگ باشد.

آیا زور زدن بیش از حد برای اجابت مزاج می تواند باعث خونریزی مقعدی شود؟

زور زدن بیش از حد در طول اجابت مزاج می تواند باعث ایجاد خون در مدفوع شود که این امر اغلب با یبوست مرتبط است. وقتی زور می‌زنید، شرایطی مانند هموروئید یا شقاق مقعدی ایجاد می شود. مدفوع بسیار سفت در واقع می تواند باعث پارگی پوست اطراف مقعد شود و باعث شود خون ببینید. درمان یبوست می تواند به جلوگیری از این اتفاق کمک کند.

آیا آزمایشی برای خونریزی مقعدی وجود دارد؟

پزشک ممکن است با سؤال از شما در مورد وضعیت وجود خون در مدفوع شروع کند. برخی از سوالات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خونریزی مقعدی از چه زمانی شروع شد؟
• روز قبل از دیدن خونریزی مقعدی چه خوردید؟
• چند بار دفع مدفوع دارید؟
• آیا یبوست داشته اید؟
• آیا در حین اجابت مزاج زور می زدید؟
• آیا هنگام خونریزی مقعدی درد دارید؟
• آیا روی مدفوع شما (و چه شکلی است)، در توالت یا هنگام پاک کردن خون وجود دارد؟
• آیا شما هموروئید دارید؟
• آیا شرایط التهابی روده دارید؟
• آیا سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال دارید؟

این سوالات می تواند به پزشک کمک کند تا علت احتمالی خونریزی شما را تشخیص دهد. همچنین آزمایش‌هایی وجود دارد که پزشک می‌تواند برای کمک به تعیین علت انجام دهد.

آزمایش‌هایی برای کمک به تشخیص علت خون در مدفوع می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• معاینه فیزیکی راست روده و مقعد.
• کولونوسکوپی
• سیگموئیدوسکوپی
• آزمایش خون مخفی مدفوع

پزشک شما ممکن است تنها یکی از این آزمایش‌ها را پیشنهاد کند، یا چندین مورد از آن ها را با هم انجام دهد تا علت خونریزی مقعدی شما را تشخیص دهد.

چگونه خونریزی مقعدی را درمان کنم؟

گزینه های درمانی بسته به شرایط ممکن است متفاوت باشد. شرایطی مانند شقاق مقعدی می تواند به مرور زمان خود به خود از بین برود یا با پماد درمان شود. هموروئید یکی دیگر از علل شایع خونریزی مقعدی است که می‌توان آن را با رفع مشکلات یبوست، تغییر رژیم غذایی و مصرف آب یا احتمالاً جراحی درمان کرد.

یکی دیگر از علل شدید خون در مدفوع می تواند سرطان باشد. در این صورت پزشک برنامه درمانی برای درمان سرطان ایجاد می‌کند که اغلب تومورها را از بین می‌برد.

آیا خونریزی مقعدی خود به خود از بین می رود؟

بسته به علت خونریزی، خونریزی مقعدی شما می تواند خود به خود متوقف شود. با این حال، باید به بدن توجه کنید و خون در مدفوع خود را پیگیری کنید. اگر یک بار اتفاق افتاد و سپس متوقف شد، به آن توجه داشته باشید، اما به احتمال زیاد مورد اورژانسی نخواهد بود. اگر خونریزی شدید مقعدی دارید یا مرتباً خون در مدفوع می بینید، با پزشک خود تماس بگیرید تا مراقبت های فوری را دریافت کنید.

چه زمانی در مورد خونریزی مقعدی باید به پزشک مراجعه کنم؟

معمولاً ایده خوبی است که هر زمان که خونریزی مقعدی دارید با پزشک خود تماس بگیرید. چرا که می تواند نشانه ای از بیماری دیگری باشد که ممکن است نیاز به درمان فوری داشته باشد. اگر خونریزی شدید دارید یا در هنگام دفع خون در مدفوع مشاهده می کنید، ضروری است که به پزشک مراجعه کنید. خونریزی مقعدی می تواند دلایل جدی داشته باشد که باید درمان شود.