صرع یک بیماری مغزی است که باعث ایجاد تشنج در کودکان می شود. یکی از شایع ترین اختلالات سیستم عصبی است. این بیماری بر کودکان و بزرگسالان از هر نژاد و پیشینه قومی تأثیر می گذارد. مغز متشکل از سلول های عصبی است که از طریق فعالیت الکتریکی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. تشنج زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا چند قسمت از مغز دارای سیگنال‌های الکتریکی غیرطبیعی است که موجب قطع سیگنال‌های طبیعی مغز می شود. هر چیزی که ارتباطات طبیعی بین سلول های عصبی مغز را قطع کند، می تواند باعث تشنج شود که می تواند شامل تب بالا، قند خون بالا یا پایین، ترک الکل یا مواد مخدر، یا ضربه مغزی باشد. اما زمانی که کودک 2 یا بیشتر تشنج بدون علت شناخته شده داشته باشد، به عنوان صرع تشخیص داده می شود.
در این مقاله به انواع تشنج در کودکان، علایم و نحوه درمان آن پرداخته ایم.
| مطالعه بیشتر: آشنایی با انواع و قیمت مکمل های ورزشی حاوی پروتئین |
تشنج در کودکان چیست؟
تشنج در کودکان یک موج فعالیت الکتریکی بیش از حد در مغز است که بسته به اینکه کدام قسمت از مغز درگیر است، می تواند علائم مختلفی را ایجاد کند. تشنج می تواند تحریک شده یا غیرقابل تحریک باشد. تشنج های تحریک شده، ناشی از تب در یک کودک خردسال یا هیپوگلیسمی شدید، از انواع صرع محسوب نمی شوند. تشنج های بی دلیل علت مشخصی ندارند اما می توانند به ژنتیک یا آسیب مغزی مربوط باشند. هنگامی که یک کودک دو یا چند تشنج غیرقابل تحریک داشته باشد، اغلب تشخیص صرع است.
| مطالعه بیشتر: علایم کم خونی در کودکان چیست؟ |
انواع تشنج در کودکان
تشنج انواع مختلفی دارد. نوع تشنج بستگی به این دارد که کدام قسمت و چه مقدار از مغز تحت تأثیر قرار گرفته است و در طول تشنج چه اتفاقی می افتد. 2 دسته اصلی تشنج های صرع، تشنج کانونی (پارشیال) و تشنج عمومی است.
-
تشنج کانونی (جزئی)
تشنج کانونی زمانی اتفاق می‌افتد که عملکرد الکتریکی غیرطبیعی مغز در یک یا چند ناحیه از یک سمت مغز رخ دهد. قبل از تشنج کانونی، کودک شما ممکن است علائمی داشته باشد که تشنج در شرف وقوع است. رایج ترین هاله شامل احساساتی مانند آشناپنداری، احساس سقوط یا حرکت، ترس یا سرخوشی است. یا ممکن است فرزند شما تغییرات بینایی، ناهنجاری های شنوایی یا تغییر در حس بویایی داشته باشد.
انواع تشنج کانونی
- تشنج کانونی ساده: علائم بستگی به ناحیه ای از مغز دارد که تحت تأثیر قرار گرفته است. اگر عملکرد غیرعادی الکتریکی در قسمتی از مغز باشد که با بینایی درگیر است (لوب پس سری)، بینایی کودک شما ممکن است تغییر کند. بیشتر اوقات، عضلات تحت تأثیر قرار می گیرند. به عنوان مثال، ممکن است فقط شامل انگشتان، یا عضلات بزرگتر در بازوها و پاها باشد. همچنین ممکن است کودک شما عرق کند، حالت تهوع داشته باشد یا رنگ پریده شود. این نوع تشنج در کودکان موجب از دست دادن هوشیاری نمی شود.
- تشنج کانونی پیچیده: این نوع تشنج در کودکان اغلب در ناحیه ای از مغز که احساسات و عملکرد حافظه را کنترل می کند (لوب تمپورال) رخ می دهد. فرزند شما احتمالاً هوشیاری خود را از دست خواهد داد. این بدین معنا نیست که کودک از حال می رود. ممکن است کودک از آنچه در اطرافش می گذرد آگاه نباشد. کودک بیدار به نظر می رسد، اما ممکن است رفتارهای غیرعادی مختلفی داشته باشد. این موارد ممکن است از نق زدن، دویدن، جیغ زدن، گریه کردن یا خندیدن متغیر باشد. کودک شما ممکن است پس از تشنج خسته یا خواب آلود باشد. به این دوره پستیکتال می گویند.
| مطالعه بیشتر: آشنایی با انواع داروهای مسکن |
-
تشنج عمومی
تشنج عمومی در هر دو طرف مغز رخ می دهد. کودک پس از تشنج هوشیاری خود را از دست داده و خسته می شود (حالت پستال).
انواع تشنج عمومی
- تشنج غائب: به این حالت تشنج پتی مال نیز گفته می شود. این نوع تشنج در کودکان باعث تغییر مختصر حالت هوشیاری و خیره شدن می شود. فرزند شما به احتمال زیاد وضعیت خود را حفظ خواهد کرد. دهان یا صورت او ممکن است تکان بخورد یا چشم ها به سرعت پلک بزنند. تشنج معمولاً بیش از 30 ثانیه طول نمی کشد. وقتی تشنج تمام شد، ممکن است کودک شما آنچه را که اتفاق افتاده به خاطر نیاورد. او ممکن است به فعالیت هایی ادامه دهد که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است. این تشنج ممکن است چندین بار در روز رخ دهد. گاهی اوقات این نوع تشنج با یک مشکل یادگیری یا رفتاری اشتباه گرفته می شود. تشنج های غائب تقریباً همیشه بین سنین 4 تا 12 سالگی شروع می شوند.
- تشنج آتونیک: به این نوع تشنج در کودکان، حمله قطره ای نیز می گویند. با تشنج آتونیک، کودک شما به طور ناگهانی تون عضلانی خود را از دست می دهد و ممکن است از حالت ایستاده بیفتد یا سر خود را به طور ناگهانی بیاندازد. در طول تشنج، کودک شما سست و بی پاسخ خواهد بود.
- تشنج تونیک-کلونیک عمومی (GTC). به این حالت تشنج بزرگ نیز می گویند. در طول دوره پستکتال، کودک شما خواب آلود است. او ممکن است مشکلات بینایی یا گفتاری و یا سردرد بد، خستگی یا بدن درد داشته باشد. همه این مراحل در همه افراد مبتلا به این نوع تشنج رخ نمی دهد.
- تشنج میوکلونیک: این نوع تشنج در کودکان باعث حرکات سریع یا تکان خوردن ناگهانی گروهی از عضلات می شود. این تشنج ها معمولاً به صورت خوشه ای رخ می دهند. به این معنا که ممکن است چندین بار در روز یا برای چندین روز متوالی رخ دهند.
چه چیزی باعث تشنج در کودک می شود؟
تشنج در کودکان می تواند به دلایل زیادی ایجاد شود. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- عدم تعادل مواد شیمیایی مغز سیگنال دهنده عصبی (انتقال دهنده های عصبی)
- تومور مغزی
- سکته
- آسیب مغزی ناشی از بیماری یا جراحت
تشنج ممکن است در اثر ترکیبی از این موارد ایجاد شود. در بیشتر موارد، علت تشنج را نمی توان یافت.
علائم تشنج در کودکان چیست؟
علائم کودک شما به نوع تشنج بستگی دارد. علائم عمومی یا علائم هشدار دهنده تشنج می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خیره شدن
- حرکات تند و سریع بازوها و پاها
- سفت شدن بدن
- از دست دادن هوشیاری
- مشکلات تنفسی یا توقف تنفس
- از دست دادن کنترل روده یا مثانه
- افتادن ناگهانی بدون دلیل مشخص، به خصوص زمانی که با از دست دادن هوشیاری همراه باشد
- پاسخ ندادن به سر و صدا یا کلمات برای دوره های کوتاه
- گیج یا در مه به نظر می رسد
- تکان دادن سر به صورت ریتمیک، زمانی که با از دست دادن هوشیاری یا هوشیاری همراه باشد
- دوره های پلک زدن و خیره شدن سریع چشم
- در طول تشنج، ممکن است لب های کودک شما آبی رنگ شود و تنفس او طبیعی نباشد. پس از تشنج، کودک شما ممکن است خواب آلود یا گیج باشد.
| مطالعه بیشتر: آشنایی با راه های طبیعی برای پیشگیری از افسردگی |
تشنج در کودک چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک در مورد علائم، سوابق درمانی کودک و در مورد عناصر دیگری که می تواند در تشنج فرزندتان نقش داشته باشد، سؤال خواهد کرد از جمله:
- تب یا عفونت اخیر
- آسیب سر
- شرایط سلامت مادرزادی
- زایمان زودرس
- داروهای اخیر
| مطالعه بیشتر: آیا درمان ناباروری با دارو امکان پذیر است؟ |
تشنج در کودک چگونه درمان می شود؟
هدف از درمان کنترل، توقف یا کاهش تعداد دفعات وقوع تشنج در کودکان است. درمان اغلب با دارو انجام می شود. بسیاری از انواع داروها برای درمان تشنج و صرع استفاده می شود. پزشک کودک شما باید نوع تشنج کودک را شناسایی کند. داروها بر اساس نوع تشنج، سن کودک، عوارض جانبی، هزینه و سهولت استفاده انتخاب می شوند. داروهایی که در خانه استفاده می شوند معمولاً به صورت کپسول، قرص، شربت به صورت خوراکی مصرف می شوند. برخی از داروها را می توان در رکتوم یا بینی تجویز کرد. اگر کودک شما با تشنج در بیمارستان بستری است، دارو ممکن است به صورت تزریقی یا داخل وریدی از طریق ورید (IV) داده شود.
| مطالعه بیشتر: انواع سرم وکاربرد آن ها |
مهم است که دارو را به موقع و طبق دستور به فرزندتان بدهید. ممکن است لازم باشد دوز برای بهترین کنترل تشنج تنظیم شود. همه داروها می توانند عوارض جانبی داشته باشد. با پزشک فرزندتان در مورد عوارض جانبی احتمالی صحبت کنید. اگر فرزند شما عوارض جانبی دارد، با پزشک صحبت کنید. از دادن دارو به کودک خود دست نکشید. این می تواند باعث تشنج بیشتر یا بدتر شود.
در حالی که کودک شما دارو مصرف می کند، ممکن است نیاز به آزمایشاتی داشته باشد تا ببیند دارو چقدر خوب عمل می کند که شامل:
- آزمایشات خون
- آزمایشات ادرار
- الکتروانسفالوگرام (EEG)
ممکن است فرزند شما تا آخر عمر به دارو نیاز نداشته باشد. برخی از کودکان در صورتی که 1 تا 2 سال هیچ تشنجی نداشته باشند، دارو را قطع می کنند. این امر توسط پزشک تعیین می شود.
| مطالعه بیشتر: آشنایی با انواع قرص و وداروهای قلبی |
