نفخ معده می تواند در توانایی شما برای کار و شرکت در فعالیت های اجتماعی یا تفریحی اختلال ایجاد کند. نفخ در بین بزرگسالان و کودکان شایع است. نفخ زمانی رخ می دهد که دستگاه گوارش (GI) با هوا یا گاز پر شود. اکثر مردم نفخ را به عنوان احساس پری، سفت شدن یا ورم شکم ومعده توصیف می کنند. محققان دریافتند که نفخ زنان را بیشتر از مردان درگیر می کند و یک عارضه جانبی رایج در افرادی است که با سایر بیماری های گوارشی مانند بیماری التهابی روده (IBD)، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یا یبوست مزمن سر و کار دارند.
در ادامه برخی از علل متداول نفخ معده و نکاتی برای جلوگیری از این وضعیت ناراحت کننده آورده شده است.
| مطالعه بیشتر: آشنایی با انواع و قیمت مکمل های ورزشی حاوی پروتئین |
چرا احساس نفخ می کنید؟
1-گاز و هوا
گاز معده شایع ترین علت نفخ معده به خصوص بعد از غذا خوردن است. هنگامی که غذای هضم نشده تجزیه می شود یا زمانی که هوا را می بلعید، گاز در دستگاه گوارش تجمع می یابد. همه افراد هنگام خوردن یا نوشیدن هوا را می بلعند. اما برخی از افراد مقدار بلع هوای بیشتری دارند به خصوص اگر موارد زیر باشند:
- خوردن یا نوشیدن خیلی سریع
- آدامس
- سیگار کشیدن
آروغ و بادشکم دو راهی هستند که هوای بلعیده شده از بدن خارج شود. تاخیر در تخلیه معده (انتقال کند گاز) علاوه بر تجمع گاز می تواند باعث نفخ معده شود.
2-علل پزشکی
دلایل دیگر نفخ معده ممکن است به دلیل شرایط پزشکی باشد، که شامل:
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- بیماری التهابی روده، مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون
- سایر اختلالات عملکردی دستگاه گوارش (FGIDs)
- سوزش سردل
- عدم تحمل غذایی
- افزایش وزن
- تغییرات هورمونی (به ویژه برای زنان)
- ژیاردیازیس (عفونت انگل روده ای)
- اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی
- عوامل سلامت روان مانند استرس، اضطراب، افسردگی و…
- برخی از داروها
| مطالعه بیشتر: سندروم روده تحریک پذیر چیست؟ |
شرایط زیر باعث ایجاد عواملی می شود که به گاز و نفخ کمک می کند، مانند:
- رشد بیش از حد یا کمبود باکتری در دستگاه گوارش
- تجمع گاز
- تغییر حرکت روده
- اختلال در ترانزیت گاز
- رفلکس های غیر طبیعی
- سوء جذب غذا و کربوهیدرات
- یبوست
| مطالعه بیشتر: آشنایی با قرص ضد یبوست |
3-علل جدی
نفخ معده همچنین می تواند نشانه ای از چندین بیماری جدی باشد، از جمله:
- تجمع مایع پاتولوژیک در حفره شکمی (آسیت) در نتیجه سرطان (به عنوان مثال سرطان تخمدان)، بیماری کبد، نارسایی کلیه یا نارسایی احتقانی قلب
- بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن غیر سلیاک
- نارسایی لوزالمعده، که باعث اختلال در هضم می شود زیرا پانکراس نمی تواند آنزیم های گوارشی کافی تولید کند.
| مطالعه بیشتر: بیماری سلیاک چیست؟ |
علائم نفخ معده چیست؟
نفخ معده اغلب با موارد زیر همراه است:
- درد
- گاز بیش از حد (نفخ)
- آروغ زدن مکرر
- غرغر شکم
درمان هایی برای پیشگیری یا تسکین نفخ
1-تغییر سبک زندگی
با اتخاذ چند تغییر ساده در سبک زندگی مانند کاهش وزن، علائم نفخ معده را کاهش داد یا حتی از آن پیشگیری کرد.
برای کاهش بلع بیش از حد هوا، می توانید:
- از جویدن آدامس خودداری کنید. جویدن آدامس می تواند باعث بلع هوای اضافی شود که به نوبه خود منجر به نفخ می شود.
- مصرف نوشیدنی های گازدار را محدود کنید.
- از غذاهایی که باعث گاز معده می شوند، مانند سبزیجات خانواده کلم، لوبیا خشک و عدس خودداری کنید.
- آهسته غذا بخورید و از نوشیدن با نی خودداری کنید.
- از لبنیات بدون لاکتوز استفاده کنید (اگر عدم تحمل لاکتوز دارید).
| مطالعه بیشتر: شیر خشک بدون لاکتوز چیست؟ |
پروبیوتیک ها همچنین ممکن است به بازسازی باکتری های سالم روده کمک کنند. تحقیقات نشان می دهد که پروبیوتیک ها اثر متوسطی دارند، به طوری که 70 درصد از شرکت کنندگان موافق بودند که نفخ را کاهش می دهند.
2-داروها
اگر تغییر سبک زندگی و مداخلات غذایی نفخ معده را تسکین نمی دهد، با پزشک خود صحبت کنید. گر پزشک شما دلیلی پزشکی برای نفخ شکم شما تشخیص دهد، ممکن است راه‌حل‌های دارویی را پیشنهاد کند. درمان ممکن است به آنتی بیوتیک، ضد اسپاسم یا داروهای ضد افسردگی نیاز داشته باشد، اما باز هم به شرایط شما بستگی خواهد داشت.
| مطالعه بیشتر: راه حل های طبیعی جهت پیشگیری از افسردگی چیست؟ |
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر نفخ معده با یکی از موارد زیر همراه باشد با پزشک خود مشورت کنید:
- درد شدید یا طولانی شکم
- وجود خون در مدفوع، یا مدفوع تیره
- تب های بالا
- اسهال
- بدتر شدن سوزش سر دل
- استفراغ
- کاهش وزن
| مطالعه بیشتر: راه های درمان رفلاکس اسید معده چیست؟ |
